Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Perakende Güven Endeksinin (TEPE) 124. sayısı yayımlandı. TEPE, COVID-19 salgınının etkisiyle Nisan 2020'de bir önceki aya göre 3,9 puan, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 9,6 puan azaldı. Perakende güveninin azalışında geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki düşüş etkili oldu. “Mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektörü, nisan ayında perakende güveni en fazla azalan sektör oldu. Türkiye'de Avrupa ülkelerine kıyasla salgının daha geç yayılmasından dolayı perakende güveninde Türkiye, geçen yıla göre AB-27 ve Euro Bölgesi'nden daha iyi performans sergilemiş görünüyor.

TEPE anketi kapsamında perakendecilerin yüzde 22'si Koronavirüs ile mücadele kapsamında alınan tedbirlerden dolayı faaliyetlerine tamamen ara verdiğini, yüzde 50'si çalışan sayısını ya da çalışma saatlerini düşürdüklerini belirtti. Faaliyetlerine Koronavirüs öncesinde olduğu gibi devam edenlerin oranı ise yüzde 28 oldu. Katılımcıların yüzde 24'ü önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 58'i işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 18 oldu.

Perakende güveni geçen yıla ve geçen aya kıyasla azaldı

Nisan ayında -25,7 puan değerini alan TEPE, geçen yılın aynı dönemine göre 9,6 puan, geçen aya göre 3,9 puan azaldı. TEPE değerinin geçen yıla ve geçen aya göre azalışında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki azalış etkili oldu.

Perakendecilerin satış beklentisi geçen yıla ve geçen aya kıyasla azaldı

Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Nisan 2020'de -27,1 puan oldu. Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 6,3 puan, bir önceki yılın aynı ayına göre 20,8 puan azaldı. Nisan 2020'de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 24,5'i önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 58'i işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise, yüzde 17,5 oldu.

İşlerin durumu geçen yıla ve geçen aya kıyasla azaldı

İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu, Nisan 2020'de -63,5 puan değerini alarak, Mart 2020'ye göre 19,1 puan, Nisan 2019'a göre 27,2 puan azaldı. Nisan 2020'de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 13,1'i geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 76,6 olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise, yüzde 10,3 oldu.

Perakende güveni en çok 'mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri' sektöründe azaldı
Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında Nisan 2020'de, geçen yılın aynı dönemine göre tüm sektörlerde azalış görüldü. “Birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar” sektörü ortalama değişimin üzerinde değer alırken, “motorlu taşıtlar”, “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri”, “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı”, “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektörleri ortalama değişimin altında değer aldı. Perakende güveni en fazla “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektöründe azaldı.

Perakendecilerin satış beklentisindeki düşüş devam ediyor

TEPE anketine soru bazında bakıldığında Nisan 2020'de, “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu”, “önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satış ve satış fiyatı beklentisi” ve “işlerin geçen yıla göre durumu” göstergeleri hem Nisan 2019'a göre hem de Mart 2020'ye göre azalırken, “gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” göstergesi arttı. “Önümüzdeki 3 ayda istihdam beklentisi” göstergesi ise Mart 2020'ye göre artış, Nisan 2019'a kıyasla azalış gösterdi.

AB'de perakende güveni geçen yıla ve geçen aya kıyasla azaldı

AB-27 Perakende Güven Endeksi, Nisan 2020'de -27,7 puan değerini aldı. AB-27'de perakende güveni bir önceki aya göre 21,3 puan, geçen yılın aynı dönemine göre 28,0 puan azaldı. Türkiye, geçen yılın aynı dönemine kıyasla AB-27 ve Euro Bölgesi'nden daha iyi performans sergiledi.

Perakende güveninde Türkiye, geçen yıla göre değişimde AB-27 ve Euro Bölgesi'nden daha iyi performans sergiledi

27 AB üyesi ülke ve Türkiye'nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında Yunanistan, nisan ayında geçen yıla göre artış gösteren tek ülke oldu. Perakende güveni geçen yıla göre en az azalan ülke Türkiye oldu. Türkiye'yi Çek Cumhuriyeti ve Fransa takip etti. Endeks değeri geçen yıla göre en fazla düşen ülkeler ise sırasıyla Estonya, Hırvatistan ve İrlanda oldu. Bir önceki aya göre en fazla azalış da Hırvatistan'da yaşandı. Perakende Güven Endeksinde, Nisan 2019'a göre azalış Euro Bölgesi'nde 27,2; AB-27'de 28,0 oldu. Mart 2020'ye göre değişim incelendiğinde ise Türkiye'nin, AB-27 ve Euro Bölgesi'nden daha iyi performans sergilediği görüldü.