Gravyer peyniri üretiminde öne çıkan köyde 1880'de inşa edilip uzun süre kullanılmayan mandıra, Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği öncülüğünde vatandaşlarca restore edilip müzeye dönüştürüldü.

Peynir yapımında kullanılan libreli terazi, kaşar kapları ve deposu, gravyer pişirme aparatları, maya fıçısı, tuz kalıpları gibi ürünlerin sergilendiği müzeyle, kültürel mirasın tanıtılması ve yaşatılması hedefleniyor.

Dernek Başkanı İlhan Koçulu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, köylülerin ortak kararı ve dayanışmasıyla müzeyi açtıklarını söyledi.

Müzenin isminin "Ekomüze" olduğunu belirten Koçulu, "Müzemiz hem ekomüze hem de peynir müzesi olarak ilk ve tek." diye konuştu.

Koçulu, "Kars'taki peynir çeşitliliğini yaşatmak üzere bu müzeyi kurduk. Kars'ta 30 çeşit peynir var, bunlardan çeçil, gravyer ve kaşar haricindekiler unutulmaya yüz tutmuştu. 30 çeşit peynirin envanterini çıkardık. Unutulmaya yüz tutmuş 6-7 çeşit peyniri yeniden pazara kazandırdık." ifadelerini kullandı.

Çok sayıda yerli ve yabancı turistin müzeyi ziyaret etmek için köye geldiğini anlatan Koçulu, şunları kaydetti:

"Müze köyde bir sosyal hareket oluşturdu. Bu sosyalleşme üzerine köydeki göç durdu, hatta dönüş var. Köyümüzün hane sayısı 45'ten 67'ye çıktı. Köyümüzde hayvan sayısı 450-500'den 2 bin 800-2 bin 900'e çıktı. Burada artık 7 mandırada peynir üretimine başlandı. Mandıralar arasında çok iyi dayanışma ve kaliteyi yükseltmeye yönelik tatlı bir rekabet var. Yurt içi ve yurt dışından sanata, kültüre, yerel değerlere önem veren binlerce kıymetli insan artık buraya geliyor."

Köylülerden Hürriyet Koçulu da İsviçreli peynir ustalarınca mandıra olarak inşa edilen binanın, ilk olarak gravyer yapımı için kullanıldığını dile getirdi.

Koçulu, 1920'li yıllara kadar peynir üretimi yapılan binanın müze haline getirildiğini kaydederek, "Müzede 1880'li yıllarda başlayan peynir üretiminde kullanılan aletler, süzgeçler, tuzlama makineleri de yer alıyor. Müzemiz yerli ve yabancı turistlerden oldukça fazla ilgi görüyor." dedi.

- "Üretimin devam ettiğini görmek heyecan verici"

Müzeyi ziyaret eden Nurdan Kan Özuslu ise "Eşimle genellikle yaşayan köyleri gezmeyi tercih ediyoruz. Burası da yaşayan köylerden birisi, halen geleneksel üretim devam ediyor. Bazı köylerde terk edilmesine rağmen burada üretimin sürdüğünü görmek çok heyecan verici. Bu tüm doğallıkların korunması anlamına geliyor." şeklinde konuştu.

Müzenin ziyaretçilerine "geçmişe yolculuk yaptırdığını" ifade eden Özuslu, "Müze çok başarılı, eski ile yeni olan her şey bir arada, burada olmak gayet keyifli." dedi.

kaynak:aa