(HDP) Sözcüsü Kars Milletvekili Ayhan Bilgen, alışveriş merkezleri (AVM) ve mahalle aralarında kurulan binlerce zincir marketin küçük esnaf bazında ülke ekonomisine vermiş oldukları zararın araştırılması ve soruna yönelik etkili çözüm yollarının bulunabilmesi amacıyla T.B.M.M’ ne araştırma önergesi verdi.
Anayasa’nın 98’inci İç Tüzüğün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılmasını talep eden Bilgen, küçük esnafın ülkenin sadece ekonomik anlamdaki geçmişinde değil kültürel anlamdaki geçmişinde de önemli bir yerde tuttuğunu ifade etti.
Bilgen verdiği araştırma önergesinde, küçük esnafın, kredi kartlarının bulunmadığı dönemlerde yurttaşların veresiye alış verişlerini yaptıkları ve iletişimin sadece ticaret olmadığı dostluklarla kurulu bir ilişki biçimini de ifade ettiğine vurgu yaptı.
Bilgen: “Tüketim toplumu haline dönüştürülmek istendiğimiz bu günlerde Alışveriş Merkezleri(AVM) ve mahalle aralarında kurulan Zincir Marketler sebebiyle küçük esnaf hayata tutunma çabası içerisindedirler. Bu tutunma çabası içerisinde zorluk çeken küçük esnaf neredeyse dükkânlarını kapatıp bu büyük marketlerde çalışmaya zorlanmaktadır.”dedi.
Türkiye genelinde Alışveriş Merkezi sayısının 2015 sonu itibariyle 361 adet olduğunu da belirten Kars Milletvekili Ayhan Bilgen, bu rakamın 2017 yılı sonuna kadar 450’yi bulmasının beklenmekte olduğunu da ileri sürdü.
Neredeyse bütün illerimizde bulunan AVM’lerde 2015 senesinde 90 Milyar TL civarında bir işlem hacmi gerçekleşmiş olduğunun da altını çizen Bilgen T.B.M.M’ne verdiği araştırma önergesinde ayrıca şu ifadeleri kullandı:
“Mevcut paranın küçük bir kesimde toplanması tekelleşmeyi ve küçük bir grubun pastadan daha büyük bir dilimi alması anlamına gelmektedir. Bu durumun sonucunda haksız rekabette maliyetleri karşılayamayan mahalle arasındaki bir dükkan bir yıl içerisinde 4 ya da daha fazla kere el değiştirebilmektedir.
Gündem daha çok AVM’ler üzerinden konuşulsa da AVM’ler kadar küçük esnafa zarar veren başka bir yapı da mahalle aralarında kurulan Türkiye dışı sermayenin de büyük ilgi gösterdiği binlerce sayıdaki zincir marketlerdir. Hatta ulaşım sebebiyle AVM’lere gidemeyen yurttaşlar bu marketleri daha fazla kullanmaktadırlar. Bugün il merkezlerinden ilçelere kadar her yerde faaliyet gösteren bu marketler kendilerine ait pazarlama yöntemleri ve toptan almanın verdiği fiyat avantajıyla küçük esnafın kesinlikle rekabet edemeyeceği yapılardır.
Devletin; alışveriş yapan yurttaşın ucuza mal alabilme hakkını koruması gerekir. Bununla birlikte devletin elinde olmayan şartlar sebebiyle rekabet edemeyip kapanmaya yüz tutan küçük esnafı da korunması gerekmektedir. Bu da devletin desteğiyle olabilecektir. Bu konuda yapılması gereken Anayasanın 173. maddesinde: ‘Devlet, esnaf ve sanatkarı koruyucu ve destekleyici tedbirleri alır.‘ açık bir şekilde belirtilen hükmünü yerine getirmektir.
Bu ve bunun gibi birçok bildiğimiz ya da bilemediğimiz sebepler dolayısıyla konunun araştırılması ve çözüm yolları bulunması gerekmektedir. Her ne kadar kriz yok söylemleri dile getirilse de kendi seçim bölgem Kars’ta dahil olmak üzere ülke ekonomisi büyük sıkıntılar içerisindedir.”