Kars Şeker Fabrikası Müdürü Abdullah Necli, Kars Valisi Günay Özdemir tarafından oluşturulan Tarım Konseyine sunduğu raporda, Kars Şeker Fabrikasının ilimiz için önemini ve pancar ekimin azalmasının sebeplerini dile getirdi.

Önümüzdeki günlerde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in de katılacağı ve bölgenin tarım ve hayvancılığının masaya yatırılacağı Erzurum’da gerçekleştirecek toplantı öncesi Vali Özdemir Kars Tarım Konseyini topladı.

Vali Özdemir Başkanlığında toplanan Tarım Konseyinde, konsey üyelerinin Kars’ın tarım ve hayvancılıkta yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri rapor haline getirildi. Rapor, daha sonra Kars Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Dr. Hüseyin Düzgün tarafından Erzurum’da gerçekleştirilecek olan toplantıda Bakan Çelik’e sunulacak.

Vali Özdemir Başkanlığında Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünde toplanan konseye, Kars Şeker Fabrikası Müdürü Abdullah Necli de bir rapor sunarak, Kars Şeker Fabrikasının ilimiz için önemini ve pancar ekimin azalmasının sebeplerini dile getirdi.

Necli, Serhat Şehri Kars’ın tek tüten bacası olan Şeker Fabrikası’nda kendi çalışanının 213 kişi ve taşeron olarak 98 kişi olmak üzere toplamda 311 kişi çalışmakta olduğunda vurgu yaparak, memur, işçi, çiftçi, nakliyeci, esnafı ile bölgemize istihdam sağlayan fabrikanın, üretime devam etme mecburiyeti oluğunu ifade etti.

KARS'TA PANCAR EKİMİN AZALMASININ SEBEPLERİ

Müdür Necli, Kars Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Dr. Hüseyin Düzgün tarafından, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik'e sunulmak üzere, Kars ve ilçelerinde pancar ekiminin azalma sebeplerini ise şu şekilde raporlandırdı:

1-Pancar taban fiyatının Kars yöresi için yeterli olmaması, pancarda vejetasyon dönemi kısa olduğundan, Batı’da dekara pancar verimi, 7 ton olurken Kars’ta dekara verim 4,5 ton olmaktadır. Pancar hasadı süresi, Batı’da 180 gün iken Kars’ta ise iklim şartları gereği 150 gündür. Batı ile aynı ekim masrafları yapılmakta olup verimdeki kayıp çiftçinin kazancını düşürmektedir.

2-Yem bitkilerine verilen desteklerin üretimi masraflı olan şeker pancarına verilmelidir.

3-Pancar fiyatına göre üretim girdilerindeki artış oranlarının çok farklı olması, olumsuz bir durumdur.

4- Çiftçiye su temin eden kuruluşlardan birinin Arpaçay Sulama Birliği, Akyaka Sulama Kooperatif statüsünde olmasıdır. Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu kararlarıyla, birlik ve kooperatifler için farklı su bedelleri belirlenmektedir. Ayrı bir statüde olan sulama kooperatifleri için belirlenen bedeller, sulama birliklerinden neredeyse 4 kat fazladır. Ayrıca sulama bedelleri belirlenirken Batı- Doğu olarak ayrılmadığından zaten dekara verimi düşük olan yöremizde sulama bedeli üretim maliyetini çok artırmaktadır.

5- Pancar üretiminin en önemli sıkıntılarından birisi de hiç şüphesiz iş gücü temininden yaşanan sıkıntılardır. 2015 yılında tarımsal alet ve ekipmanlara verilen desteğin kaldırılmış olması pancar hasadında mekanizasyonun devreye girmesini zorlaştırmaktadır. 2016 yılında pancar hasadında ki işçilik masrafını düşürmek amacıyla Kars Ziraat Odası Başkanlığı ile yaptığımız görüşmeler neticesinde, kendi imkanlarıyla yurt dışından 6 sıralı pancar hasat makinesi temin edecektir. 12 Bin dekarı gerçekleşmiş olan ve devam eden taahhüt alımlarımızdan yaklaşık 6 Bin dekarının hasadı bu makine ile yapılabilecektir. Kalan alan yine iş gücü ile yapılacaktır. Kars Fabrikası’nın 100 Bin ton üzerinde üretim yapabilmesi 3-4 tane bu tip hasat makinesi gerekmektedir. Ortalama 50 dekar pancarda 30 Bin TL olan iş gücü gideri, hasat makinesi ile sadece 6-7 Bin TL’dir. Aradaki farkı çiftçi kazanacağından pancar üretimi de artacaktır.

6- Pancar ekilen tarlaların küçük parçalar halinde olması (2015 yılı için 17 dekar) mekanizasyona geçişe engel olmaktadır.

7- Üretimin sürekli olabilmesi için 1991 yılında kaldırılan “Doğu Teşvik Primi” nin yeniden ve ton başına 30 TL olarak uygulanması gerekmektedir. Devlet Planlama Teşkilatının yaptığı hesaplamalara göre 1 dekar pancar ekimi devletin istihdam için yapacağı 3 Bin dolarlık yatırıma denk gelmektedir. 2005 yılında 21 Bin dekar pancar ekimi 63 milyon dolar katkı sağlarken 2015 yılında pancar ekiminin 6 Bin 540 dekara düşmüş olması bu katkıyı 20 milyon dolara kadar düşürmüştür.