Kars’ın Arpaçay ilçesindeki kurumuş Kuyucuk Gölü Kuş Cennetine su aranıyor. Yetkililer önümüzdeki günlerde toplanıp konuyu masaya yatırmaya hazırlanırken kuyucuk köylüleri şimdiden gölü kurtarmak için harekete geçti. Köyün geçmiş yıllardaki su kaynaklarının yeniden değerlendirilmesini isteyen köylüler tem amaçlarının gölün suya kavuşarak kuşların eski gönlerine geri dönmesi olduğunu belirttiler.

Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Kuş Cennetinin tamamen kuruması ve kuş türlerinin gölü terk etmesi herkesi harekete geçirdi. Gölün kurumasının sonbahar göçünün yaşandığı bu günlere denk gelmesine üzüldüklerini ifade eden köylüler bölgedeki tüm kaynakların araştırılmasını istediler.

RUSLAR 110 YIL ÖNCE 3 KİLOMETRELİK RAMPADAN İSTASYONA KÖY İÇİNDEN SU BASMIŞ

Adını göle veren Kuyucuk köyü, çevresindeki köylerle birlikte yıllardır su sıkıntısı çekiyor. Bölgenin hayvancılığa dair gelir kaynağının olması susuzluğunu daha da artırıyor. Bir yandan köylerin içme suyu, diğer yandan hayvanlar için yapılan göletler, Kuyucuk Kuş Cenneti’nin suyunu da olumsuz etkiledi.

Köy içinde bulunan bir su kuyusundan 3 kilometrelik rampadan 110 yıl önce kullanılan demiryolu istasyonuna mazot ve buhar desteği ile su pompalanmış. Kuyunun ve boruların halen durduğu bölgede yeniden incele yapılması istendi. Kuyunun yeniden araştırılmasını ve su olması durumunda göle su verilebileceğini belirten köylüler, “Bizler Kuyucuk köylüleri olarak gölün suyla desteklenmesi için her türlü çabaya ve desteğe hazırız. Yeter ki göl susuz kalmasın” dediler.

Köylülerden Asim Parıltı, “Köyümüze 3 kilometre mesafede DDY’na ait istasyon vardı. Ruslar buraya su basıyordu. Halen boruları da mevcut. DDY istasyonu artık kullanılmıyor ve tahrip oldu. O yüzden de burası daha çalışmıyor.” dedi.

Emekli Elektrik Mühendisi İsmail Demir ise “Kuyucuk gölüne bir ara Kars çayından su getirmeyi planladılar. Ama o su oldukça pis ve kanalizasyon karışıyor. O nedenle o suyun göle gelmesi olmaz. Önceden beri Kuş Cennetini dünyaya tanıtan Çağan Şekercioğlu’dur. Onun da önerisiyle Ermenistan sırındaki İbiş köyünden su getirilmesi planlandı. O kaynak suyun yarısı bile buraya yeter. Ve o kaynak su direkt olarak Ermenistan’a akmaktadır. Eğer o köyden o su alırda buraya gelirse göl kurtulur. Zaten o suyun etüt çalışması da yapılmış. O suyla aynı zamanda gölü kurtaracağız ve 230’un üzerindeki kuş türünün yeniden buraya gelmesini bağlayabiliriz. Rusların yaptığı köyümüzdeki bu kuyu Başgedikler dediğimiz tren istasyonuna su basan bir sistemin kuyusudur. Köyümüz bundan 110 yıl önce Ruslar tarafından kurulmuş planlı bir köydür. Buradan basılan su yakınındaki binada buhar üretilerek buhar pompasıyla 3 kilometre mesafeye götürülmüş. Orada da trenleri çalıştıracak olan su kazanlarına götürülmüş. Kas-Sarıkamış arasındaki demiryolu bağlantıları tamamlandıktan sonra bu istasyon iptal edildi. Biz 1958 yılında bu binayı kiraladık. O günden bu yana da bizim elimizdeydi. 45 yıl civarında kira ödedik. 2013 yılında da Özelleştirme İdaresi’nden bu binayı satın aldık. Bizde restore ettik ve tarihi binayı eski haliyle koruyoruz.” diye konuştu.

2014 YILINDA DA KURUMUŞTU

TÜBİTAK özel ödülünü alan en genç kişi ve Biyolog Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu da Kuyucuk’ta Türkiye ve dünya çapında çalışmaların yapıldığı belirterek “Kuyucuk köyüne İl Özel İdaresi tarafından büyük bir ziyaretçi merkezi ve konukevi yapıldı. kuzeyDoğa derneği de orada eski bir binayı restore ederek bir konukevi yaptı ve göl Kars’ın bir markası haline geldi. Maalesef, tüm bunlara rağmen gölü korumak için gerekenler yapılmadı. 1997 yılında su derinliği 13 metreydi. Ben ölçmeye başladığımda da 4-5 metreydi. Zaten o zamanda bayağı bir düşüş vardı. Bu düşüş hızla devam etti ve bizler yetkilileri uyardık. “Göl kuruyor lütfen bir şey yapın” diye uyardık. Somut bir şey yapılmadı. Maalesef göl, 2014 yılında tamamen kurudu. Ve biz yeni dernek olarak görevimizi yaparak bunu duyurduk, yapılması gerekenleri söyledik ve bunun karşılığında maalesef biz sulak alan komisyonundan çıkarıldık. Biz komisyondan çıkarıldıktan sonra geçtiğimiz 4 yıl içinde Kuyucukla ilgili somut bir şey yapılmadı ve göl maalesef tekrar kurudu.” dedi.

KUYUCUK KUŞ CENNETİ HAKKINDA

Türkiye’nin, Ramsar Sözleşmesi kapsamında koruma altına alınan 13. alanı olan Kuyucuk Gölü, Kars kent merkezinin yaklaşık 40 kilometre kuzeydoğusundaki Arpaçay sınırlarında yer alıyor. Yaklaşık 245 hektarlık göl ve 416 hektarlık Ramsar alanına sahip kuş cenneti, deniz seviyesinden bin 627 metre yükseklikte bulunuyor. Adını da bitişiğindeki köyden alan Kuyucuk Gölü, angut, sakarmeke, yeşilbaş ördek, kara boyunlu batağan, sığırcık ve boz kaz gibi 232 farklı kuş türünü barındırıyor.