Osmanlı Mahallesi Projesi’nin hayata geçirdiği Kaleiçi Mahallesi’nde çok fazla cami olduğunu ifade eden turizmciler, 1964 yılında Kars Müzesi olarak kullanılan 12 Havariler Kilisesi’nin yeniden müze olarak kullanılmasını istiyor.
Kar’s Otel Müdürü Mehmet Duman, Kümbet Cami, (12 Havariler Kilisesi)’nin yeniden müzeye çevrilerek turizme kazandırılmasını gerektiğini belirtti.

Duman, “Kars Kültür Turizm anlamında çok önemli bir sahip, gerek Anı Ören yeri ve gerekse Kars’ta bulunan tarihi yerler, kültür turizminde önem arz ediyor. Ve Osmanlı Mahallesi Projesi kapsamında Sayın Bakanımız Ahmet Arslan’ın vermiş olduğu desteklerle, valiliğimiz çok hızlı bir çalışma yürütüyor. Bu bölge de bulunan 12 Havariler Kilisesi, Taş Köprü, hamamlar, bunların hepsi restore edilerek turizme kazandırılıyor” dedi.

Turizm destinasyon ve diğer konuları ele aldığımızda gelen yerli ve yabancı turistlerinde taleplerini dikkate almak zorundasınız. Bulunduğumuz bölge Evliya Cami, Ebul Hasan Harakani Türbesi ve Kümbet Camisi, 12 Havariler Kilisesi’nin bulunduğu yer. 12 Havariler Kilisesi 1960 ile 1990 yılları arasında Kars Müzesi olarak kullanılıyordu. Ve bölge de cami sayımızın fazla olmasından dolayı ve gelen yerli yabancı turistlerin, özellikle 12 Havariler Kilisesi’nin yeniden müze olarak Kars turizmine kazandırılması gerekiyor” diye konuştu.

Kars Kalesi’in güney eteğinde Kaleiçi Mahallesi’nde yer alan 12 Havariler Kilisesi Bagratlı Krallığı döneminde Kral Abbas tarafından M.S. 932-937 yılları arasında yaptırıldı. Merkezi planlı, dört yonca yaprağını andıran, dört nişle genişleyen dik açılı bir mekana sahip olan kilise, daha sonra 1064 yılında Müslüman egemenliğine geçen yöredeki bu kilise camiye dönüştürülerek Kümbet Cami adını aldı. Bölge Rus hakimiyetine girince camii Rus Ortodoks Kilisesine çevrilmiş, 1918 yılında Türk hakimiyetine girince yeniden camiye çevrildi. 1964 yılında ise müzeye dönüştürülerek, Kars´ta yapılan kazılardan elde edilen tarihi eserler burada sergilenmeye başlandı. Kars Müzesi adıyla da bilinen kilise, bu işlevini 1981 yılına kadar sürdürdü. 1993 yılından bu yana ise yine cami olarak kullanılıyor.