Kars’ta uzun süreden beri beklenen Kars Barajı ve Sulaması Projesinin su kaynağı ve en önemli ayağı olan Kars Barajı’nın açılışı 20 Haziran 2020 tarihinde saat 13.30’da yapılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın video konferans yöntemiyle gerçekleştireceği açılışa, Kars Barajı yerinden Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli de katılacak.

Kars Barajı, Kars’ın 15 kilometre kuzey-doğusunda, Kars Çayı üzerinde temelden yüksekliği 56,00 metre, 1.000.000 metreküp gövde dolgu hacmine sahip, merkezi kil çekirdekli kum çakıl dolgu tipinde bir barajdır. Sulama ve enerji amacı ile inşa edildi.

Barajın depolayacağı su miktarı 182 milyon metreküp. Kars Barajı’nda 18.07.2018 tarihinde su tutma işlemi gerçekleştirilerek, 26.05.2019 tarihinde 1703,40 kotuna ve %92 doluluk oranına ulaşarak 168 milyon metreküp su depolanmıştır. Akabinde Kars Akyaka Sulaması ve Iğdır Ovası Sulamasına takviye amacıyla Arpaçay Barajına deşarj edilmiştir. Halihazırda su kotu 1698,50 ve yüzde 64 doluluk oranında 116 milyon metreküp su bulunmakta olup, gelen akıma bağlı olarak su kotu yükselmektedir.

Kars Barajı rezervuarında depolanacak 182 milyon metreküp su ile Kars Ovası’nda 260.030 dekar, Digor ovasında 215.750 dekar olmak üzere 44 adet köye ait toplam 475.780 dekar zirai tarım arazisi cazibeli borulu sistem ile sulanacak, 2,24 MW Kurulu gücündeki HES ile yıllık 9,76 GWh enerji üretilecektir.

Kars Barajı ve Sulamaları, bölgenin en önemli, en büyük ve hasretle beklenen tarımsal sulama projesidir. Kars Barajı ise, Kars ilinin en büyük, en önemli tarımsal sulama yatırımıdır.

Projenin tam anlamıyla faaliyete geçmesi halinde 475.780 dekarda tarım arazisinin cazibeli borulu sistem sulama şebekesi ile sulanması sağlanacak ve 2020 yılı fiyatlarıyla yılda 296 milyon TL sulama faydası ve üreteceği enerji ile 2,8 milyon TL enerji faydası olmak üzere toplamda 298,80 milyon TL ekonomimize fayda temin edilecektir. Ayrıca 7 bin 241 kişiye tarımsal istihdam imkanı sağlayacaktır.

Kars Barajı’nın il merkezine çok yakın konumda bulunması Kars'ın en önemli mesire ve rekreasyon alanı özelliğini de taşıyor. Bu amaçla Kars Barajı gölü sağ sahilinde yer alan DSİ ve hazineye ait 120.000 metrekare alanın yarısı ormanlık alan, diğer yarısı ise yürüme yolları, oyun alanları ve piknik alanları olarak planlanmıştır. Baraj göl alanının üzeri ise tekne veya kayık gezisi ile su sporları imkanlarının sağlanacağı düzenlemeleri içeren rekreasyon alanı olarak planlanmak suretiyle, Kars’ta yaşayan vatandaşlarımız için orman ve su ile bütünleşik önemli bir yaşam, dinlenme ve eğlenme alanı oluşturulmasına yönelik proje hazırlanmıştır. Bu proje yatırım programına alınmış olup, bütçe imkanları çerçevesinde ihalesinin yapılması hedeflenmektedir. Ayrıca Kars Barajı göl alanında balıklandırma için etüt çalışmasına başlanmış olup, yapılacak balıklandırma bölgeye çok önemli katkı sunacaktır.

Kars Barajı ve Sulamalarının toplam proje maliyeti yaklaşık 2 milyar TL olup, bugüne kadar yaklaşık 570 milyon TL harcama yapılmıştır. Kars Barajı yapımı için ise bugüne kadar 2020 yılı fiyatlarıyla toplam 330 milyon TL harcama yapılmıştır.

Yapımına devam edilen “Kars Barajı Sulaması 1. Kısım İnşaatı” işi ile ilk etapta 90.880 dekarda alanın sulanması sağlanacaktır. Bu iş kapsamında devam eden Kars Barajı 1. Kısım Sulaması Arazi Toplulaştırma ve TİGH Projesi ile 30 köyü kapsayan 338.190 dekar alanda gerçekleştirilen çalışmalarda 11.161 adet kadastro parseli toplulaştırılarak 7 bin 43 adet yeni kadastro parseli oluşturulmak suretiyle %37 toplulaştırma sağlanmıştır. Tüm parsellere tarla içi ulaşımın sağlanması adına 922 kilometre yol açılmıştır. Tarımsal faaliyete elverişsiz parsellerin tarıma kazandırılması adına tarla içerisindeki ve sınırlarındaki taşların temizlenmesi çalışmalarımız devam etmektedir. Bu kapsamda bu güne kadar 241.000 metreküp taş temizliği yapılmıştır. Eylül-2020 sonuna kadar toplulaştırma ile ilgili tüm işlemlerin tamamlanması planlanmıştır.

Proje kapsamında bulunan toplam 30 yerleşim biriminden 5 tanesinin tapu tescil işlemleri yapılarak yeni tapuları teslim edilmiştir. Kalan 25 birimde ise yer teslimleri yapılarak kati projeleri hazırlanmış olup, tescil çalışmaları devam etmektedir. Tüm parsellere tarla içi ulaşımın sağlanması adına 922 kilometre yol açılmıştır. Tarımsal faaliyete elverişsiz parsellerin tarıma kazandırılması adına tarla içerisindeki ve sınırlarındaki taşların temizlenmesi çalışmalarımız devam etmektedir. Bu kapsamda bu güne kadar 210 bin metreküp taş temizliği yapılmıştır. Eylül-2020 sonuna kadar toplulaştırma ile ilgili tüm işlemlerin tamamlanması planlanmıştır.

Kars Barajı Sulamasının tamamı hizmete alındığında, Kars ilinde sulanabilir nitelikteki 1.573.270 dekar arazinin yüzde 30’unun sulanması temin edilmiş olacaktır. Kars Barajı'nın yapılması ile baraj mansabından Arpaçay Barajı'na kadar uzanan 71,5 kilometre uzunluğundaki Kars Çayı kenarında bulunan 2.383.000 dekar arazi ve yerleşim yerlerinin taşkın riski azaltılarak rusubat taşınması engellenmiştir. Kars Barajı Rölekasyon Yolları işi kapsamında Çakmak- Aynalı - İncesu Köyleri arasında 7 köyün faydalandığı yaklaşık 23 milyon TL‘ye mal olan BSK kaplı 12 kilometre yeni ulaşım yolu yapılmıştır. Bu yoldan Aynalı, Alçılı, Ortalar, Kayadibi, Çamurlu, Boğazköy ve İncesu Köyleri faydalanmaktadır.

Kars Barajı gölü, Kars Akyaka ilçesi sınırlarında bulunan ve “Ramsar Alanı” statüsünde olan Kuyucuk Gölü Kuş Cennetinde olası su yetersizliğinin yaşandığı zamanlarda göçmen kuşların alternatif alanı durumuna da gelmektedir.