Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kars Milletvekili Ayhan Bilgen, Türkiye’nin birçok ilinde olduğu gibi Kars’ta da, 1988 - 2002 yılları arasında 10’ar kişilik guruplar halinde birbirine rastgele kefil edilen müteselsil kefillik sistemi (Çapraz kefillik) mağduru yaklaşık 3 bin çiftçinin yaşadığı sorunları Başbakan Ahmet Davutoğlu’na sordu.

Bilgen, Kars’ın da kanaya yarası hale gelen kefillik sistemi ile ilgili olarak aşağıdaki sorularının Başbakan Davutoğlu tarafından Anayasanın 98’ inci ve TBMM İçtüzüğünün 96’ ncı ve 99’ uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını istedi.

HDP Kars Milletvekili Ayhan Bilgen T.B.M.M Başkanlığına verdiği soru önergesinde: “1988 - 2002 yılları arasında, Türkiye’nin her köyünde olduğu gibi Kars’ta da çiftçiler, toplu köy ikrazatı şeklinde kullanılan tarımsal krediler için onar kişilik guruplar halinde grup kefaletleri nedeniyle müştereken ve müteselsilen birbirlerine kefil olmuşlardır. Bu durum sebebiyle konunun mağduru olan çiftçilerimiz bugün halen mağduriyet yaşamaktadırlar.”dedi.

Bilgen cevaplandırması için Başbakan Ahmet Davutoğlu’na şu soruları yöneltti:

1- 2016 senesi itibariyle kaç çiftçimiz çapraz kefillik uygulaması sebebiyle halen mağdur durumdadır?
2- Çiftçilerin bu mağduriyetleri hususunda bir araştırma yapılmış mıdır? Yapılmış ise sonuçları nedir?
3- Ziraat Bankasının konuyla ilgili mağduriyet yaşayan çiftçilere başka bir krediden yararlandırmadığı bilgisi doğru mudur? Eğer doğru ise bu şekilde Kars ilinde kredi başvurusu yapan kaç çiftçi vardır?
4- Çapraz kefillik sebebiyle 2016 senesi itibariyle mallarına haciz gelen kaç çiftçi vardır?
5- Kredi borçlarını ödedikleri halde kefil olduğu kişilerin kredi borcunu ödememesinden dolayı doğrudan gelir desteği, gübre ve mazot yardımlarına bloke koyulan çiftçilerin olduğu bilgisi doğru mudur?
6- Bu durumun oluşturduğu husumetler sebebiyle emniyete ve adliyeye intikal etmiş yurttaşlar arasında yaşanmış kavga vakaları var mıdır?
7- 2007 yılından sonra halen borcu olan çiftçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi için çalışma var mıdır?

SORUNU, GAZETEMİZDE SIK SIK DİLE GETİRDİK

Kars’ın da il genelinde kanayan yarası haline gelen söz konusu kefillik sistemi, geçtiğimiz günlerde de Kars Ziraat Bankası Müdürü Zafer Dede tarafından da Vali Günay Özdemir’in oluşturduğu Tarım Konseyinin gündemine getirilmişti.

Vali Günay Özdemir, Erzurum’da düzenlenecek olan ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in de katılacağı toplantı öncesi Tarım Konseyini toplamıştı. Toplantıda Kars’ın tarım ve hayvancılığında yaşadığı sorunlar, çözüm önerileri ve istekleri ile birlikte söz konusu kefillik sistemi de rapor halinde Kars Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Dr. Hüseyin Düzgün tarafından Erzurum’da düzenlenecek toplantıda, Bakan Çelik’e rapor halinde sunulacağı belirtilmişti.

30 BİN KARSLI MAĞDUR

Bilindiği gibi 1988 - 2002 yılları arasında, Türkiye’nin her köyünde olduğu gibi Kars’ta da çiftçiler, toplu köy ikrazatı şeklinde kullanılan tarımsal krediler için onar kişilik guruplar halinde grup kefaletleri nedeniyle müştereken ve müteselsilen biri birlerine kefil ettirilmişti.

Ziraat Bankasından alınan krediler neticesinde, aynı köyde bir birine düşman olan veya aralarında husumet bulunan şahıslar bile, kendilerinin istememesine rağmen bir birlerine rastgele kefil edildi. Bu kefillik sonrası alınan kredilerin büyük bir bölümü ise 20 yılı aşkın süredir ödenmedi. Bu nedenle de borcunu zamanında ödeyen çiftçiler ise borcunu ödemeyen çiftçilere kefil oldukları için bankalarda perişan olmaya başladılar. Kendi borçları olmadığı halde başkalarına kefil olan çiftçiler, daha sonra da doğrudan gelir desteği, mazot ve gübre parası gibi çeşitli destekler nedeniyle hesaplarına aktarılan paraların bankada bloke edilmesi nedeniyle bu desteklerden yeterince yararlanamamaya devam ediyor.

Borçları olmadığı gibi istemedikleri halde başkalarına kefil edilen çiftçiler kendileri bir yana çocukları bile perişan olmaya devam ediyor. Çünkü sadece Kars merkezde sayıları 2 bini aşan ilçelerde ise en az 1000 kişi olmak üzere toplamda aile bireyleri ile birlikte yaklaşık 30 bin kişi bu durumdan olumsuz yönde etkileniyor. Borçları olmayan çiftçiler Ziraat Bankasında hesaplarına yatan paraların çekemezken, birçok çiftçinin de taşınır ve taşınmaz mal varlıklarına konulan icralar ise çiftçiler arasında husumetlerin hat safhada yaşanmasına olanak sağlıyor. Hatta bu durum taraflar arasında kavgaların yaşanmasına ve kan davalarının da başlamasına zemin hazırlar hale geldiğini belirten vatandaşlar Hükümetin bu duruma bir an evvel ‘Dur’ demesini bekliyor.

MAĞDURLAR, “KENDİ BORÇLARI OLAMAYAN ÇİFTÇİLERİN KEFİLLİĞİ DÜŞSÜN”DİYOR

2007 yılında çıkartılan bir yasayla asli borcunu yatıranların kefaletlerin kefalet sisteminden çıkartılmıştı, 2007 yılından sonra buna benzer bir kanun çıkartılmadığı gibi bir uygulamada hayata geçmedi. Sadece Kars’ta Bin 400 çiftçinin almış oldukları traktörleri, tarlaları ve evleri hacizli durumda olduğu gibi kendilerine yapılacak çeşitli ödemelerin de bankada bloke edildiği biliniyor.
Müteselsil kefillik nedeniyle perişan hale gelen binlerce vatandaş, hükümetten bir düzenleme yapması çağrısında bulunuyor. Çiftçilerin bu konuda hükümetten beklentileri ise ‘Borçlarını kapatanlar, 2002 yılı öncesi kullandırılan kredi dosyalarındaki kefillikler inin düşmesi yönünde bir karar alınırsa çiftçilerin bu mağduriyetleri ortadan kalkar ve konulan hacizlerden de kurtulur.’ şeklinde destek istiyor. Böylece bankalardan kredi kullanma haklarını yeniden kazanabilecekleri gibi bloke edilmiş paralarını da alırlar. Çünkü şu andaki geçerli uygulamaya göre kendi borcunu kapatan çiftçinin diğer bir çiftçiye olan kefilliği devam ettiğinden haciz işlemi kalkmıyor. Vatandaşlar 2007 yılında çıkarılan yasa benzeri bir uygulamaya gidildiğinde, asli borcunu yatıran çiftçilerin kefaletinin kaldırılması durumunda çok büyük sıkıntılara neden olan bu durumdan kurtarılmayı bekliyor